die perd Why-Not

Die plaas waarop ek grootgeword het, was 'n erfplaas. Aangegee op die manlike lyn af, deur 'n hele paar boere generasies daar in die wye vlakte voor die berg. 'n Regte egte boere-plaas met die soort lewe wat daarmee saamgaan. Selfs nog tot in die hoeveelste geslag toe ek my opwagting daar gemaak het.

Maar daar was altyd iets wat by 'n boereplaas gehoort het, wat net heeltemal afwesig was. En daar was ook nooit oor gepraat nie. Dit was só afwesig, só verswyg, só onsigbaar, dat ek eers baie jare later agtergekom het dat dit half ongewoon was. Daar was nooit perde nie. Nêrens, nie eens een ryperd nie. Op 'n boereplaas, en nogal een waar die skaap nog elke jaar Karoo-toe getrek is. 'n Plaas, in daardie tyd, sonder perde.

Wel, dis soos ek dit kom kry het, en dis soos ek dit aanvaar het. En toe vertel my ma my nou die dag die storie van my ouma en die perd Why-Not.

Op 16 het my ouma haar pa oorreed om haar na Worcester se Seminarie te laat gaan. Sy wou gaan leer. En haar pa stem in, metdienverstande dat Annie dan sommer kan skoolgee vir die jonger boeties & sussies, en ander boerkinders in die omgewing. So gesê, so gedaan. Klaargeleer begin Annie skoolhou & dit gaan goed, en sy het elke maand 'n verdienste. Wat 'n goeie ding is, want Annie is 'n mooi jong vrou en sy sal haar trousseau moet begin bymekaarmaak.

En so, op 'n dag ontmoet Annie haar toekoms - die erfgenaam-seun van daardie erfplaas in die vlakte voor die berg. En Annie is gerus - sy sal haar nie vir haar trousseau hoef te skaam nie - sy het mos nou al 'n geruime tyd verdien. Daar behoort 'n goeie bedrag weggesit te wees, want elke maand het sy net 'n bietjie sakgeld van haar salaris gekry - haar ouers het die res veilig bewaar. Dit was altans die afgespreekte reëling.

"Nee my kind, jou pa het 'n perd gekoop. Maar hy belowe hy sal jou iets gee vir die troue." Nou ja, daar was nie te argumenteer nie - en in elk geval sy sal haar geld kry, al is dit nou maar eers met die troudag. Sy maak klaar, die troue kom, en haar pa bring haar geskenk. Dis 'n perd, en die perd se naam is Why-Not.

Saam met haar bruidegom & die skoonfamilie is Annie & Why-Not plaas toe om haar getroude lewe daar te begin. Why-Not was nie 'n maklike perd nie - onrustig, senuagtig, onvoorspelbaar - en het so gebly nog tot die volgende jaar toe Annie se eersteling op pad was. Die boerelewe was nie maklik nie, en swanger of nie, Annie moes haar deel doen, en aanhou doen. 'n Paar keer per week moes sy op die perdekar saam met haar man na die buiteposte toe ry - sy was die hek-oopmaker. By die hek aangekom, moes sy vinnig afspring, hardloop, vinnig oopmaak - want oupa kon nie vir Why-Not kry om stil te staan nie. Die kar deur die hek, en Annie moes hardloop om in die ry weer op te spring, want Why-Not wag nie. En op die plaaspad tussen GrootVlak & KleinVlak was daar baie hekke - die mense het hulle bek-slaners genoem, met goeie rede.

En so het dit gekom dat ek grootgeword het op 'n boereplaas waar geen perde was nie, en waar niemand ooit daaroor gepraat het dat daar nie perde was nie.